Het gaat op dit moment goed met het mkb en met veel ondernemers. In het niet-financiële midden- en kleinbedrijf (mkb) groeide de toegevoegde waarde met 5,4 procent en de werkgelegenheid met 2,9 procent. Desalniettemin zijn er al ook signalen die wijzen op knelpunten.

Daling investeringen

Conjunctureel gaat het goed, structureel kan en moet het beter, aldus het Comité. De afvlakkende productiviteitsgroei is een punt van zorg, vooral bij kleine bedrijven. Veel microbedrijven (2-9 werknemers) en kleine bedrijven (10-49 werknemers) groeien niet door. Het bruto binnenlands product is gegroeid, maar de bedrijfsinvesteringen blijven achter. Dat heeft negatieve gevolgen voor de groei van de arbeidsproductiviteit, die nodig is om structureel te groeien. Volgens het Comité valt er, zolang er grote verschillen tussen bedrijven bestaan, nog veel winst te boeken. In wielertermen: het ‘peloton’ moet inlopen op de ‘kopgroep’.

Vernieuwing managementpraktijken

Het Jaarbericht 2019 laat zien dat investeringen lonen. Succesvolle en groeiende bedrijven steken geld en energie in de vernieuwing van hun managementpraktijken, in de vaardigheden van hun mensen, in slimme product- en procesinnovaties, in digitalisering en in het vergroten van de afzetmogelijkheden door marketing en door internationalisering. Goddijn: “Het succes en dus de vergroting van de productiviteit schuilt vaak niet zozeer in nieuwe technologie, maar vooral in de manier waarop een onderneming wordt geleid.”

Leven lang ontwikkelen

Het Comité vraagt bijzondere aandacht voor investeringen in mensen, voor het ontwikkelen van medewerkers en de versterking van de relatie tussen mkb en onderwijs. Goddijn: “We zien dat slechts 14 procent van de werknemers in het microbedrijf aan bijscholing en omscholing doet. Hoe kleiner het bedrijf, des te minder wordt geïnvesteerd in de ontwikkeling van medewerkers. Wij moeten niet vergeten: investeren in je medewerkers is ook goed voor je bedrijf!”

Gezonde dynamiek

Het Comité ziet een belangrijke taak voor overheden in het bevorderen van een gezonde dynamiek, met voldoende mogelijkheden voor bedrijven om door te groeien. Zij dienen niet ontmoedigd te worden om werknemers in vaste dienst te nemen. Het belang van ondernemerschap stelt niet alleen eisen aan het fiscale regime maar ook aan de regels voor de arbeidsmarkt. Daarbij kampen kleinere ondernemingen met eigen problemen; zo beschikken ze over minder tijd en capaciteit voor een strategisch personeelsbeleid. Deze specifieke problemen vragen in de ogen van het Comité om een specifieke aanpak.

Het Nederlands Comité voor Ondernemerschap is ingesteld om de duurzame groei van het midden- en kleinbedrijf te bevorderen. In het Jaarbericht Staat van het MKB geeft het Comité een analyse en duiding van de trends en ontwikkelingen. Daarvoor werkt het samen met het CBS. Op de (vernieuwde website www.staatvanhetmkb.nl zijn de feiten en cijfers over het mkb te vinden. Het Comité heeft de volgende leden: Harold Goddijn (voorzitter), Hare Majesteit de Koningin Máxima, Barbara Baarsma, Diederik Laman Trip, Meiny Prins en Occo Roelofsen.