Scale-ups en de doorgroeikloof

/in /door

Ondernemerschap zit niet in de genen

Genetische variatie levert slechts een zeer geringe verklaringskracht op voor ondernemerschap. Dat neemt niet weg dat ouders belangrijke rolmodellen vervullen, dat je van ondernemende ouders het een en ander kunt leren over ondernemerschap, dat hun netwerken van belang kunnen zijn voor de onderneming van hun kinderen, en dat ze ook de onderneming van dochter- of zoonlief financieel kunnen ondersteunen. Allemaal ouder-kind relaties die van belang kunnen zijn voor ondernemerschap, maar die niets met genen te maken hoeven hebben.

Wetmatigheden voor groei

Zijn er dan geen andere wetmatigheden in het leven van start-ups en scale-ups? Uit internationaal onderzoek blijkt dat zo’n 50 procent van de starters langer dan 5 jaar leeft, een zeer klein gedeelte van deze overlevers substantieel groeit, en degenen die groeien vrijwel allemaal met groeiproblemen worden geconfronteerd.

Toeval én hard werken

Succes van ondernemingen berust in grote mate op toeval. Betekent dit dat hard werken en diepgaande expertise dan geen enkele rol spelen? Om met de beroemde scheikundige Louis Pasteur te spreken: “chance favours the prepared mind”. We worden allemaal met toeval geconfronteerd; ondernemers die experimenteren met allerlei nieuwe oplossingen en kansen zeker. Daarvoor moet je ambitie hebben en hard werken om iets substantieels neer te zetten, maar ook expertise om kansen te herkennen en op waarde te schatten: toeval bevoordeelt degenen die erop voorbereid zijn.

Groeien moet je doen

Kansen moet je niet alleen zien, je moet ze ook omzetten in daadwerkelijke producten voor gebruikers. Zeker als je op grote schaal succesvol wilt zijn, moet je weten hoe je je organisatie kunt opschalen, en hoe je groeiproblemen voor kan zijn. Ook hiervoor is een ‘prepared mind’ geen overbodige luxe: wetenschappelijke kennis over het ontstaan en de gevolgen van groeiproblemen. Maar, misschien nog wel belangrijker: de ervaringskennis van ondernemers die hier al eens mee geconfronteerd zijn en hebben geleerd hoe je deze problemen ziet aankomen en ze oplost.

Relevante kennis en ervaring

Er is veel van dergelijke ervaringskennis aanwezig in Nederland. Veel (oud-)ondernemers zijn ook bereid om deze kennis te delen. Groeiondernemers zelf zijn zich niet altijd bewust van de problemen die op hun weg liggen. Als ze dat wel zijn, of er zelfs acuut mee geconfronteerd worden, kunnen ze niet snel de relevante kennis en ervaring aanboren. Gelukkig zijn er initiatieven in Nederland om kennis over deze ‘doorgroeikloof’ te overbruggen. 

Over de auteur:
Erik Stam is hoogleraar Strategy, Organization & Entrepreneurship bij de Utrecht University School of Economics en Academic Director van het Utrecht Center for Entrepreneurship. Naast zijn onderwijs en onderzoek op het gebied van de condities en gevolgen van ondernemerschap, is hij actief betrokken bij initiatieven om de doorgroeikloof te overbruggen, zoals denktank nlgroeit, Scaleupnation, MKB Doorgaan, en de Utrechtse Ondernemers Academie.

ScaleUp Company en GoFastForward fuseren

/in /door

“Voor ons was het een bijzondere maar logische stap” vertellen Rutger Prent (GoFastForward) en Bart van Nol (ScaleUp Company). “We delen allebei ruim 10 jaar ervaring en passie in het maken van groeiprogramma’s voor scaleup’s en het intensief begeleiden van leiderschapsteams van snelgroeiende ondernemingen. Gezamenlijk hebben we met meer dan 2.500 en 37% van de Nederlandse scaleups gewerkt. We kwamen erachter dat onze dienstverlening en teams elkaar aanvullen en nauwelijks overlappen.”

Van Nol: “Ook zien we de behoeftes van scaleups snel ontwikkelen. Er is, mede vanuit de overheid, veel meer aandacht voor de ontwikkeling van snelgroeiende ondernemingen. Scaleups creëren veel banen en een belangrijke factor in de economie. Nederland heeft verhoudingsgewijs een goede positie als het gaat over het aantal scaleups dat ze voortbrengt. Echter, de laatste jaren stagneert dat enigszins, terwijl dat in andere landen groeit.”

“De Nederlandse scaleups geven aan vooral behoefte te hebben aan specifieke relevante ontwikkeltrajecten en begeleiding. Daarnaast willen ze toegang tot een netwerk met de beste groeipartners, professionals maar ook peers om van en mee te leren. Na deze fusie ontstaat niet alleen het grootste scaleup netwerk van Nederland, maar ook de meest ervaren scaleup accelerator. Met deze fusie kunnen we scaleups een geweldig groeipartnerschap bieden”, aldus Prent.

De nieuwe ScaleUp Company heeft ambitieuze plannen voor verdere groei, zowel inhoudelijk als uitbreiding via partners naar andere delen van Europa.

Over het nieuwe Scale Up Company:
Met een team van ruim 40 scaleup professionals begeleiden we een kleine honderd scaleup’s uit zeer diverse branches. ScaleUp Company is partner van Verne Harnish, de grondlegger van de scaling methodiek.

Het belang van een gedegen exportplan

/in /door

Met een gedetailleerd exportplan, dat je steeds evalueert en verbetert, ken je de zwaktes van je bedrijf en de bedreigingen. Hierdoor kun je weloverwogen en sneller schakelen bij problemen. Aan de andere kant weet je met een dergelijk draaiboek ook wat je sterke kanten zijn en waar je kansen liggen. Ook bestaande exporteurs doen er in deze snel veranderende, onzekere en ingewikkelde wereld vol dubbelzinnigheden verstandig aan hun plannen en werkwijze regelmatig tegen het licht te houden. Dat is ook hard nodig. Omdat circa een derde van ons bruto binnenlands product en van onze werkgelegenheid samenhangt met de export van goederen en diensten, is gestructureerd exporteren op basis van een goed onderbouwd exportplan een vereiste voor economisch herstel. Maar welke elementen zijn nou belangrijk in een gedegen exportplan?

Een kritische blik
Een gedegen exportplan begint bij een goed onderbouwde missie en visie. Staat jouw bedrijf na bijna 2 jaar corona nog voor dezelfde normen en waarden als daarvoor? Of zijn deze ijkpunten wellicht aangepast aan deze nieuwe tijd vol uitdagingen? Wat de visie betreft: zijn de doelen nog hetzelfde en is duidelijk hoe je die wil behalen?

Meer praktisch gezien, is het raadzaam de exportlanden en distributievormen kritisch door te nemen. Want misschien haal je nog niet alles uit je bestaande markten of is het beter van bepaalde landen of regio’s afscheid te nemen om energie te kunnen steken in opkomende markten met interessantere kansen. Bekijk voor wat de distributiewijze betreft, of je niet te afhankelijk bent van een distributeur of agent en hoe het met de eigen vestigingen en lokale medewerkers gaat. Voor bedrijven die nog niet actief zijn met e-commerce, kan het interessant zijn hiermee te beginnen; direct via een eigen website of indirect via een e-commerceplatform als Amazon of Kaufland.de. Afhankelijk van je producten en diensten kan dit bovendien mogelijkheden bieden B2C te gaan exporteren in plaats van B2B.

Voor wie nieuwe landen en/of markten gaat betreden: zijn de entreestrategie en marketingmix die je al jaren gebruikt, nog wel optimaal om de doelen te bereiken? Doordat corona het reizen en het houden van beurzen nog steeds lastig maakt, moet je als marketingmanager nog meer dan voorheen digitaal up-to-date zijn. Focus bij dit alles niet alleen op je klanten maar ook op je eigen organisatie. Betrek het verkoopteam en de binnendienstmensen bij alle transities om ervoor te zorgen dat zij daar enthousiast en soepel in meegaan. Vergeet ook niet te checken of alles financieel en juridisch goed is afgedekt.

Aandacht voor logistiek
Door corona zijn wereldwijd allerlei logistieke problemen ontstaan. In Europa stonden vrachtauto’s vast bij grenzen en bij de containerlijnvaart zien we capaciteitsgebrek, vertragingen en ongekende prijsstijgingen. Besteed daarom in je exportplan ook aandacht aan logistiek. Zijn de vervoerskosten nog acceptabel of is het nodig een alternatief te gaan zoeken? Exporteurs die hun producten zelf produceren, hebben door de logistieke problemen soms te maken gekregen met een tekort aan grondstoffen of halffabricaten. Het wereldwijde tekort aan computerchips is daar een duidelijk voorbeeld van, dat veel bedrijven raakt.

Dit is ook het moment om je leveringscondities onder de loep te nemen. Zo zijn er sinds de brexit bedrijven die voor hun export naar het Verenigd Koninkrijk de ICC Incoterms® 2020-regel Ex Works hebben verruild voor Delivered Duty Paid. Zij zien dit als het verhogen van hun service om zich beter te kunnen onderscheiden.

Samen met partners
Exportmanager Rob Baltussen van Kanters Special Products levert bijvoorbeeld vloeibare voedingssupplementen aan de (intensieve) veehouderij. Hij werkt met al zijn grote klanten op basis van een goed uitgedacht plan, dat maandelijks of eens per kwartaal wordt besproken in een videocall. “Dit is een van de dingen die ik geleerd heb tijdens de opleiding Exportmanagement, die ik twee jaar geleden bij evofenedex heb gevolgd. Daarin doorloop je een stappenplan, waar je een goede markt- en distributeursanalyse uit kunt halen. Een goed plan waar ook je partner mee akkoord is, is ontzettend belangrijk om te kunnen groeien. Momenteel ligt onze omzet op schema zoals in het plan beschreven. Dit is een verdubbeling van meer dan honderd procent vergeleken met twee jaar terug. Gezien de huidige marktomstandigheden zijn we daar heel erg tevreden mee.”

Deze bijdrage is geschreven door Michel Disselhorst, exportconsultant bij partner van nlgroeit evofenedex, ondernemersvereniging voor handels- en productiebedrijven.

Terugblik Gelderland Groeit

/in /door

Wat zijn de belangrijkste factoren om te groeien? Dagvoorzitter Ralph van Dam, mentor van nlgroeit, vraagt het een aantal ondernemers uit de zaal. De antwoorden ontlopen elkaar niet veel: “Een goede basis en weten wat je wil. Een visie op de toekomst. Vertrouwen en leiderschap. Omgaan met tegenslag en doorgaan. Genieten van je successen. Goede mensen, je kunt het niet alleen.”

Ambitie

Uit onderzoek blijkt dat ambitie een van de belangrijkste pijlers onder een snelle groei is. In welke mate wil de ondernemer groeien? Ralph: “Ambitie blijkt een dominante factor te zijn.” Als ondernemer begin je vaak als creatieveling. Vervolgens doorloopt je bedrijf verschillende groeifasen. “Je gaat van de organisatiefase naar de managementfase. Uiteindelijk word je een leider. Je bedrijf groeit maar als ondernemer groei je ook.”

Octopus

De twee key note speakers deze middag Atilay Uslu van Corendon en Hilde van Dijk van Slim Opgewekt weten alles van ambitie en groeifasen. Uslu:” Ondanks tegenslagen ben ik ondernemer geworden. Solliciteren was ik niet goed in.” Van Dijk vertelt dat voor haar de managementfase de grootste uitdaging was. “Ik voelde me een soort octopus. Overal werd aan me getrokken.” Volgens haar moet je als je echt wil groeien, bepalen wat er fout mag gaan. “Die ‘armen’ moet je afhakken om dan te kijken naar de ‘armen’ die echt belangrijk zijn. Durf te zien waar je goed in bent en durf te leunen op waar anderen goed in zijn. Dat betekent dat je moet leren luisteren.” Lees ook de blog op Slim Opgewekt over de groei-inzichten van Hilde.

Whitepaper: leer van succesvolle ondernemers

/in /door

Je bedrijf floreert, maakt winst en groeit. Toch loop je als ondernemer tegen uitdagingen aan. Hoe hou je grip op je groei? De nlgroeit whitepaper helpt je op weg.

Lees meer

Leiderschap is een gedisciplineerd proces

/in /door

De meeste rollen binnen een bedrijf zijn aardig duidelijk maar de ondernemer, tja, die doet zo’n beetje alles. En in al die drukte is er weinig tijd voor reflectie wat nu echt de belangrijkste rol is voor de ondernemer. Zorgen voor nieuwe klanten? Het creëren van een visie? Kernwaarden opstellen? Nee, die rol is leiden.

Lees meer

Fundament voor duurzame groei

/in /door
  • Het belang van MKB bedrijven voor Nederland neemt toe. Bijna 99 procent van de Nederlandse bedrijven behoort tot het MKB. Tezamen vormen MKB bedrijven daarmee het fundament voor een vitale en daadkrachtige economie.
  • Verbeterde economische omstandigheden en nieuwe initiatieven hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan het groeiend aantal MKB bedrijven. Voor het eerst groeit meer dan de helft van de Nederlandse MKB bedrijven.
  • Ondanks de verbreding van het groeifundament is de toekomst voor veel MKB bedrijven onzeker. Er verandert veel. En snel.

Vier aanbevelingen voor een toekomstbestendig MKB als fundament voor duurzame groei:

  • Investeer in de kwaliteit van het leiderschapsteam Onderzoek toont aan dat de kwaliteit van het managementteam samengaat met hogere prestaties van bedrijven. Ook nieuwe manieren van aansturing en experimenteren met nieuwe vormen van leiderschap blijken sterk bij te dragen aan de innovatiekracht van MKB bedrijven.
  • Benoem kernwaarden. Antwoord geven op een snel veranderende omgeving vraagt om daadkrachtig en authentiek leiderschap. Snelgroeiende bedrijven worden gekenmerkt door eenduidige en inspirerende kernwaarden waarbij talentontwikkeling, autonomie en verbondenheid veel ruimte krijgen.
  • Vergroot toegevoegde waarde. De waarde die MKB bedrijven toevoegen kan worden vergroot door een nieuw of aangepast verdienmodel toe te passen.
  • Omarm duurzame groei. De bereidheid van consumenten om extra te betalen voor meer duurzame producten en diensten blijkt ook verder gestegen te zijn. Voor ondernemers biedt dit volop kansen. Dat laat bijvoorbeeld ook de duurzame Nederlandse smartphonefabrikant Fairphone zien. Zij staan dit jaar op de lijst van de Top-250 Groeibedrijven! Duurzaamheid en snelle groei blijken hiermee samen te kunnen gaan om echte impact te creëren.

Ondernemersplein: Alles over personeel aannemen

/in /door

De top 250 groeibedrijven 2020: Ikbenfrits van Michiel Lensink

/in /door

De top 250 groeibedrijven 2020: Ikbenfrits van Michiel Lensink

Ondanks de bizarre tijd gaat het goed met Michiel. Ikbenfrits.nl geeft persoonlijk hypotheekadvies met het gemak van online. Corona was ook voor Michiel en zijn collega’s een bizarre tijd en tijdens de uitbraak zaten zij midden in een funding ronde. Na de nodige stress die dit opleverde, hebben zij toch een mooie funding gerealiseerd. Door de maatregelen is het helpen van klanten op afstand nu veel meer ingeburgerd wat de dienstverlening van ikbenfrits.nl veel voordeel oplevert.

Ikbenfrits.nl is een nieuwkomer in de top 250 groeibedrijven 2020. In het interview vertelt Michiel dat de groei zo ontzettend snel gaat dat het niet meevalt om de kwaliteit te waarborgen. Ook de afgelopen maanden is er meer werk verricht dan dat zij eigenlijk aankunnen.

Alle zeilen worden bijgezet om het kwaliteitsbehoud te borgen met voldoende aandacht voor hun mensen en de systemen door middel van real-time terugkoppeling.

De gouden groeitip van Michiel;

“Wees altijd eerlijk naar je klant toe. Concentreer je daarop en doe er alles aan om je klanten tevreden te stellen en daarmee gaat het vanzelf lukken.”

Ondernemers onder elkaar: iedereen ervaart dezelfde struikelblokken

/in /door

CFO Bernard Gosselink van CTOUCH Europe bv is een van de groeiondernemers die via nlgroeit een mentor heeft gevonden, Ralph Hamers van NL2025. Maar hoe gaat dat in de praktijk, werken met een mentor? Bernard en Ralph ontmoetten elkaar op de kick-off van nlgroeit. Daar vond mentoring plaats in groepsverband, samen met een aantal andere groeiondernemers.

“We ervaren allemaal dezelfde struikelblokken”

Mentoring in groepsverband heeft een positief effect volgens Gosselink. “Er is natuurlijk minder ruimte voor persoonlijk advies maar je zit allemaal in dezelfde groeifase, je inspireert elkaar. Je hebt onderling snel contact, ook over elkaars bedrijf. We ervaren dezelfde struikelblokken. Voor jonge mkb-bedrijven is het bijvoorbeeld lastig om bij grote ondernemingen aan tafel te komen. Ook liquiditeit is een van de grote problemen.”

“Hoe krijg en houd je de juiste mensen aan boord?”

Gosselink: “We hebben nu 24 mensen in dienst en zijn gestart met een vitaliteitsprogramma om echt zicht te krijgen op elkaars talenten en elkaar te kunnen versterken. Verder groeien betekent ook investeren in mensen. Hoe krijg en houd je de juiste mensen aan boord? Welke mensen heb je nodig? Hoe kom je aan de juiste mix? Dat is mijn belangrijkste groeivraag op dit moment.”

“nlgroeit motiveert me om vooruit te blijven kijken”

Over een half jaar komt de groep weer samen. “Je moet dat wel goed voorbereiden. Dat daagt je uit om over dingen te blijven nadenken en niet alleen bij de waan van de dag te leven. Zo motiveert nlgroeit me om vooruit te blijven kijken en geeft het me zin om te blijven groeien, om het ook echt waar te maken.”

Over CTOUCH Europe bv
CTOUCH ontwikkelt groot formaat touch displays. Het bedrijf is internationaal actief in meer dan 15 verschillende landen, heeft twee fabrieken (China, Zuid Korea) en werkt veel samen met andere partijen zoals VDL, Philips en Harman/Kardon. “We opereren in een niche en om die positie te versterken zijn we volop bezig met de ontwikkeling van nieuwe technieken. In samenwerking met TU Delft dagen we momenteel een groep van 20 studenten uit om nieuwe toepassingen te ontwikkelen voor groot formaat touch displays. En met de TU in Eindhoven starten we een project op het gebied van 60 Ghz wifi, om content nog sneller te kunnen delen.”