In ruim 12 jaar als ondernemer heb ik heel wat meegemaakt. Genoeg voor een boek (is in de maak). Ik zal voor 12 jaar ondernemerschap 12 lessen delen die ik zelf heb mogen leren:

1. Passie, competentie, drijfveren. Alles begint met wie jij bent. Waar ben je gepassioneerd over, waar ben je goed in en met welke intentie onderneem je? Hoe beter je weet wat jouw drijft, hoe zuiverder je kunt ondernemen. Dit mag je regelmatig bij jezelf onderzoeken. Doe ik nog wat ik echt belangrijk vindt?
2. Persoonlijke groei. Jouw ontwikkeling en die van je bedrijf gaan hand in hand. Als jij groeit, groeit je bedrijf me je mee. Durf in de spiegel te kijken en werk aan jezelf. Richt je op de skills die jij nu nodig hebt in de fase waarin je zit. Leer op jouw manier.
3. Je tijdsbesteding. Hoe jij jouw tijd besteedt is cruciaal. De tijd vliegt. Denk dus altijd goed na over wat jij moet doen en wat anderen kunnen doen. Pas altijd de 80/20-regel toe, die zegt dat je in 20% van je tijd, 80% van het resultaat boekt.
4. Alles hangt samen. Zie je bedrijf als een machine, waarin elk onderdeel moet kloppen. Door je machine slim vorm te geven en goed te onderhouden, blijft deze lekker lopen. Ook als jij op vakantie bent.
5. Neem afscheid. Kiezen wat je niet doet is minstens zo belangrijk is kiezen wat je wel wilt. Neem afscheid van alles dat structureel energie vreet. Neem snel afscheid van mensen en klanten die niet bij je passen, diensten die niet renderen, kortom alles wat je tegenhoudt om je energie te richten op de essentie.
6. Wees goed met geld. Zonder geld geen bedrijf. Dus heb je een stevig verdienmodel nodig waarmee je niet alleen overleeft, maar zorgt voor overvloed. Bovendien moet je tegen een stootje bij tegenvallers.
7. Zorg voor je privé. Zorg voor genoeg winstuitkering naar privé zodat je bedrijf voor jou werkt en niet alleen andersom. Koop een huis, spaar voor je pensioen, droomreizen en arbeidsongeschiktheid. Stel dit niet uit naar ‘ooit’.
8. Je bedrijf is nooit af. Een onderneming is nooit af. Zodra je jouw doelen bereikt hebt, wil je waarschijnlijk iets nieuws. Het feit dat je er nooit bent, betekent dat je ook plezier mag maken in het hier en nu.
9. Doe het op jouw manier. Ondanks dat rolmodellen en goeroes leerzaam zijn, mag je ondernemen op jouw manier doen. Elk bedrijf is jouw unieke compositie. Stel je open voor anderen, maar blijf wel koersen op je eigen intuïtie.
10. Doe het samen. Je groeit sneller en fijner door je te omringen met de juiste mensen. Leer van mensen die al gedaan hebben wat jij wilt doen. Word lid van een groeiclub voor ondernemers. Alleen ga je sneller, samen kom je verder.
11. Werk slim & hard. Denk na voor je iets doet maar maak ook gewoon de uren die nodig zijn om iets tot een succes te maken. Echt mooie dingen kosten tijd om te bouwen. Wees geduldig en denk lange termijn.
12. Zie ondernemen als een spel. Voor je het weet neem je jezelf en je bedrijf te serieus. Zie ondernemen als en spel. Stap af en toe van het veld en maakt tijd voor familie, vrienden leuke dingen.