Groeien als bedrijf: de vijf groeifasen
Het laten groeien van je bedrijf gaat gepaard met verschillende groeifasen. Ieder bedrijf gaat door vijf groeifasen heen. Deze fasen zijn ook opgenomen in het groeimodel van Greiner. Leer meer over de vijf groeifasen van een bedrijf en hoe je ze effectief kunt navigeren.
De vijf groeifasen van iedere groeiondernemer
Bedrijfsgroei gaat gepaard met uitdagingen. Bijvoorbeeld op het gebied van structuur, bedrijfscultuur en winstgevendheid. Elke groeifase vraagt om een nieuwe ontwikkeling van jou als ondernemer. Dat is niet altijd makkelijk.
Herkenbaar? Dit zijn uitdagingen waar elke groeiondernemer tegenaan loopt. Inzicht en ondersteuning bij jouw persoonlijke groeitraject helpt je valkuilen voorkomen en duurzaam groeien. Ontdek hoe nlgroeit je hierbij kan ondersteunen.
In welke fase zit jij?
Bestaansrecht
Rollen crisis 1
Cultuur crisis
Leiderschaps crisis
Rollen crisis 2
> €15 miljoen
> €5 miljoen
> €2.5 miljoen
> €1 miljoen
< €1 miljoen
Pioniersfase
< 8 medewerkers
Organisatiefase
8-25 medewerkers
Managementfase
25-50 medewerkers
Delegeerfase
50-150 medewerkers
Standaardisatiefase
> 150 medewerkers
Pioniersfase
- <€1 mln.
- <8 medewerkers
In de opstart- of pioniersfase is de ondernemer meewerkend voorman. Er is weinig geformaliseerd. Markt- en productgerichtheid spelen een grote rol. Het bedrijf bruist van creativiteit en energie. Het team is vooral bezig met strategie en positionering. Doel is het bestaansrecht van het bedrijf.
Organisatiefase
- >€1 mln.
- 8-25 medewerkers
De organisatiefase is aangebroken. Er moet nu echt een organisatie worden opgebouwd. Vaak nog als neventaak van de ondernemer, die het enorm druk heeft met verschillende aandachtspunten. De ondernemer moet steeds meer managementprocessen opstarten en zaken vastleggen.
Managementfase
- >€2.5 mln.
- 25-50 medewerkers
In de managementfase worden managers aangenomen. Als eerste vaak op financieel en IT-gebied. Maar ook op marketing en HR. Wat de ondernemer eerst zelf deed, is nu een fulltime functie. Een lastige fase: meer drukte, toenemende kosten, hogere complexiteit en marges die onder druk staan.
Delegeerfase
- >€5 mln.
- 50-150 medewerkers
Bij 50 man personeel is het managementteam vaak compleet. Het bedrijf belandt nu in de delegeerfase en krijgt daarmee de volgende uitdaging: de ondernemer moet de meeste beslissingen aan zijn team overlaten. Meer dan ooit moet de ondernemer gaan leiden, in plaats van managen.
Standaardisatiefase
- >€15 mln.
- >150 medewerkers
De standaardisatiefase is de optimale fase voor groei. Om die groei aan te kunnen, moet het bedrijf nu gaan standaardiseren. De uitdaging in deze fase: schaalbaarheid en standaardisatie, zonder bureaucratisch te worden. De ondernemer werkt vooral aan de toekomst van de organisatie.
Groeifasen van een bedrijf
Elke fase brengt unieke uitdagingen met zich mee waarin de rol van de ondernemer telkens verandert. Het begrijpen van deze groeifasen van een bedrijf en het aanpassen van je strategie aan de behoeften van elk stadium is essentieel als je wil groeien als bedrijf.
Het model van Greiner gaat ervan uit dat elke groeifase wordt afgesloten met een managementcrisis. In deze crises is structuurwijziging in het bedrijf essentieel, op straffe van verval, stagnatie van de groei of zelfs het ophouden van de onderneming.
De tijdsspanne waarin de verschillende groeifasen elkaar opvolgen wordt bepaald door de groeipotentie van je onderneming. Elke nieuwe fase is tegelijkertijd een gevolg van de fase die eraan vooraf ging, en een aanzet voor de volgende fase. Greiners model beschrijft welke managementstijl kenmerkend is voor een bepaalde groeiperiode, en wat het meest voorkomende probleem is in elke crisisperiode.
Omdat je als ondernemer van elke nieuwe fase waardevolle lessen leert, is het volgens Greiner onverstandig om te proberen fases over te slaan. Het kan echter wel nuttig zijn om vooraf al gewapend te zijn met mogelijke oplossingen voor de crises die zich kunnen aandienen.
Groeiuitdagingen van een bedrijf
Rollencrisis
Je onderneming is succesvol en groeit in omvang. Het gevolg hiervan is dat de organisatie complexer wordt en je niet alles meer kan overzien. Je kent niet meer iedereen in je bedrijf persoonlijk, en bent steeds meer tijd kwijt aan randzaken die niet direct met jouw ondernemersdoel te maken hebben. Bedrijven die de eerste crisis overleven door het aanstellen van een goede bedrijfsleider of businessmanager gaan een nieuwe periode in van groei.
Autonomie-crisis
Door de aanhoudende groei wordt je bedrijf dermate groot dat de bedrijfscultuur onder druk komt te staan. Waar vroeger ruimte was voor een informele en platte structuur, krijgen je mederwerkers ineens te maken met hiërarchie en bureaucratie. In deze fase is er behoefte aan herdefiniëring van de cultuur van de organisatie en het begrijpen van de context waarom de nieuwe keuzes zijn gemaakt op het gebied van leidinggeven en structuur. Waar je als leidinggevende in het begin van deze fase vooral ‘regelaar’ was, krijg je nu steeds meer de rol van ‘richting gever’.
Leiderschapscrisis
Naarmate je bedrijf groter wordt en uit meer onafhankelijk van elkaar opererende teams of afdelingen gaat bestaan, wordt het lastiger te coördineren. Het middenmanagement krijgt steeds meer vrijheid om op eigen wijze te werken. Het gevolg daarvan is een verwijdering van de verschillende teams. De bedrijven die deze crisis overwinnen, lukt dit door een aanpak gericht op coördinatie. Dankzij de opkomst van formele systemen die een grotere coördinatie realiseren en door leidinggevenden in het hoger management die verantwoordelijkheid nemen voor het opzetten en beheer van deze nieuwe systemen. Meer dan ooit moet je als ondernemer gaan leiden, in plaats van managen.
Bureaucratiecrisis
Je bedrijf wordt zo groot, dat er niet meer over de hele lijn hetzelfde wordt gedacht. Er ontstaat bijvoorbeeld een breuk in het vertrouwen tussen lijnmanagers en personeel enerzijds en hoofdkantoor en ondersteunende diensten anderzijds. Iedereen bekritiseert de alsmaar toenemende bureaucratie. Procedures hebben voorrang op het oplossen van problemen, en zo komt je groei tot stilstand. Waar in de vorige fase formele systemen en procedures overheersten, is in deze fase juist spontaniteit nodig in het formuleren van beheersmaatregelen, onder andere door het inzetten van teams. Sociale controle en zelfdiscipline komen in de plaats van de formele controle.
Hoe vermijd je dat je zelf de bottleneck vormt voor je bedrijf?
Aan het eind van een groeifase ben je als ondernemer vaak zelf de bottleneck. In de pioniersfase draait alles om jou als de ondernemer en is er weinig geformaliseerd. Om in de volgende fases te komen moet je als ondernemer steeds meer gaan delegeren en taken aan anderen gaan overlaten.
Jouw rol ontwikkelt zich van ondernemer naar meewerkend voorman naar manager tot leider. Als leider heb je weer volop ruimte om te experimenteren en nieuwe groeipaden te ontwikkelen.
Iedere fase vraagt om andere kwaliteiten van jou als ondernemer. Het groeiproces van je bedrijf is een persoonlijk ontwikkelproces. Past jouw leiderschapsstijl nog bij de groeifase van je bedrijf?
Zijn jij en je bedrijf klaar voor verdere groei? En zo ja, hoe kun je die groei bewerkstelligen?
