Mentor Ralph van Dam en mentee René Lammers delen hun ervaringen over het nlgroeit mentortraject. René had een specifieke hulpvraag. Ralph kijkt echter verder dan de vraag die gesteld wordt. Succesvol maar toch geen grip In 2009 startte René met ondernemen en dat terwijl de financiële crisis nog volop in gang was. “Ik was toen […]
Een crisis biedt ook groeikansen. In mentorpraat delen mentoren van nlgroeit, inspirerende verhalen en tips over ondernemerschap en groei tijdens de coronacrisis. Elske Doets blikt terug op de afgelopen maanden. Tijdens de coronacrisis stond ze voor een aantal uitdagingen, financieel maar ook richting teleurgestelde reizigers. Haar team en haar nuchterheid bewees haar een grote dienst. De organisatie ziet nu met vertrouwen de nieuwe manier van reizen tegemoet.
Elke crisis biedt ook groeikansen! nlgroeit deelt inspirerende verhalen van haar mentoren en mentees die nieuwe doelgroepen en business weten aan te boren in deze crisistijd.
Net als in voorgaande jaren schetst het Comité voor Ondernemerschap in het Jaarbericht de ontwikkelingen in het midden- en kleinbedrijf. Hoewel de impact van de coronacrisis sterk verschilt per bedrijf en sector, roept Het Comité voor Ondernemerschap op om weer vooruit te kijken. Het Jaarbericht werd vanochtend overhandigd in aanwezigheid van Hare Majesteit Koningin Máxima.
Eerder dit jaar stelde het Comité in het advies ‘Versterk fundament ondernemerschap’ dat het moment is gekomen voor veranderingen in het ondernemersklimaat. Daarom werd dit jaar ook gekeken naar mogelijkheden voor verbetering. Dit zijn daaruit de belangrijkste conclusies:
1. Duurzame groei is nodig voor de continuïteit en langetermijnwaardecreatie van elk mkb-bedrijf.
Groei is geen doel op zich. Wel zorgt groei in banen én productiviteit voor het beste uitgangspunt voor mkb-bedrijven. Hierbij gaat het dan wel om ‘gezonde groei’, omdat deze leidt tot toegevoegde waarde, winstgevendheid en investeringsmogelijkheden. Banengroei zonder productiviteitsverbetering zorgt juist voor een daling in de resultaten. Groei voor langetermijnwaardecreatie gaat verder dan gezonde groei en is gericht op ‘brede welvaart’. Dit is duurzame groei. Deze kan de maatschappelijke waarde van het mkb vergroten.
2. De transitie naar een duurzame en digitale economie vereist gerichte investeringen.
Veranderingen zijn nodig om een gunstige positie op de markt te behouden en het concurrentievermogen en het duurzaam groeivermogen in stand te houden. De ontwikkeling van nieuwe ‘groene’ markten biedt kansen voor ondernemers. Toekomstbestendige bedrijven spelen tijdig in op technologische ontwikkelingen en nieuwe verdienmodellen. Het tijdig meebewegen voorkomt hoge kosten op het moment dat overheden genoodzaakt zijn dwingende maatregelen te treffen. Daarom is het van belang dat bedrijven nu nadenken en investeren in verduurzaming.
3. De toegang tot financiering moet worden verbeterd
Het is noodzakelijk dat mkb’ers betere toegang krijgen tot kapitaal in de vorm van zowel vreemd als eigen vermogen. Er is een robuuste en diverse financieringsmarkt nodig, waar naast bancaire financiering ook alternatieve financieringsvormen toegankelijk zijn. Dit is niet alleen van belang voor de ondernemer zelf, maar ook voor de economische dynamiek en het hele ecosysteem van bedrijven. Het Comité stelt voor om via een fonds het eigen vermogen van het mkb te versterken.
4. Investeren in menselijk kapitaal is essentieel
Niet alleen voor de transitie naar een digitale en duurzame economie, maar ook om de arbeidsproductiviteit te verhogen, om ervoor te zorgen dat werknemers wendbaar en duurzaam inzetbaar zijn, en om de mismatch op de arbeidsmarkt te verkleinen. Het Comité onderstreept daarin het belang van ondernemerschapsonderwijs.
5. Dit is hét moment om te digitaliseren!
Digitale voorlopers in het mkb zijn minder hard geraakt dan digitale achterblijvers. Zij komen sterker uit deze crisis. Sommige ondernemers hebben de gevolgen van de coronacrisis benut om innovaties door te voeren en te digitaliseren. Veel bedrijven hebben hun producten of diensten via e-commerce of een online platform kunnen aanbieden. Digitalisering gaat echter niet alleen om e-commerce, maar ook om datagedreven werken en technologieën zoals machine learning en artificial intelligence.
Benieuwd naar het volledige Jaarbericht Staat van het MKB 2021? Lees het volledige rapport hier.
Een groeiend bedrijf kan niet zonder goed personeel, personeel dat aansluit bij die groei, die de groei omarmt, maar ook die de groei doet versnellen.
Een extra winkel naast de vier bestaande vestigingen. Begin maart lag er voor die online stappen een plan klaar. Maar met een plan was er nog geen actie… Na een discussie van slechts 20 minuten was de directie eruit: voor afwachten was geen tijd, dus die webshop moest er komen. Stox: “We zetten feitelijk in nog geen week tijd een online winkel op. De fundatie was gelegd.”
Geleerd van eerdere crisis
“Ik heb één keer eerder een crisis meegemaakt. Na een slecht voorjaar met sneeuw tot half april”, vertelt Stox. Hij vervolgt: “We waren toen veel te laat met schakelen. Die achterstand hebben we de rest van het jaar niet ingelopen. Dat moest en zou ik nu voorkomen.” Hoewel de markt sterk was en er veel ruimte was voor de vier fysieke tuincentra, maakte Stox begin maart een plan om in korte tijd ook de stap naar online te kunnen maken. “Onze marketing was tot dat moment volledig gericht op offline.” Quincy Kok, marketingcoördinator in het bedrijf: “We hadden een flyer, een folder en advertenties in kranten. Die hadden als doel om ‘voetjes over de vloer te brengen’. Dat werkte tot de crisis goed voor ons. Voor een online winkel hadden we een compleet nieuwe marketingstrategie nodig.”
“Een beslissing zou duidelijkheid brengen”
“Begin maart was niet zeker of onze winkels open mochten blijven”, zegt Stox. Hij vervolgt: “We kregen duidelijke signalen van leveranciers uit China, winkels uit buurlanden en lokale ziekenhuizen. Bij die laatste groep was toen al een tekort aan mondkapjes.” De ondernemer benadrukt dat het een grote gok was om alle focus op het creëren van een webshop te zetten. Er zou immers in korte tijd veel veranderd moeten worden: voorraadbeheer, logistiek, klantenservice, orderpicksysteem en uiteraard marketing. Veranderingen die veel zouden vragen van personeel en bedrijf. “Maar een beslissing voor dat online plan zou ook duidelijkheid brengen”, zegt Kok.
Het online plan was overigens een geüpdatete versie van een plan uit 2008 en een herschreven versie ervan uit 2015. “We wilden al een paar keer eerder online actief worden”, geeft Kok aan. “Dit kwam echter nooit echt van de grond.” Stox vult zijn collega aan: “Als het goed gaat, denk je: ‘waarom zou ik het doen?’ en als het slecht gaat, denk je: ‘zou ik het wel doen?’”
Niet afwachten, maar doen
Op 15 maart kregen we te horen dat corona ons land zou overnemen”, zegt Stox. “Twee dagen eerder hadden we na een discussie van 20 minuten besloten om de stap naar de online wereld te wagen. We wilden niet lang twijfelen. Gewoon doen.” Zijn collega vult hem aan: “We konden ons nu vasthouden aan het online plan. We gingen doelgericht aan de slag en hoefden niet af te wachten.” De beslissing had niet veel later moeten komen, geeft de ondernemer aan: “Op maandag was de persconferentie en op woensdag waren we 70 procent van de omzet kwijt. De consument werd bang.”
Anders consumeren
Een rigoureuze omschakeling vraagt om denken in oplossingen. “Twee dagen na de persconferentie startten we met een bel-en-brengservice, een voorloper van de webshop”, zegt Kok. Stox vult haar aan: “Die service had een enorme impact op onze 160 medewerkers. Wie bijvoorbeeld eerder in het restaurant stond, maakte nu plots deel uit van de telefonische klantenservice. Dat kon ook niet anders, want we gingen van enkele tientallen naar honderden telefoontjes per dag. De rollen veranderden. Veel medewerkers hadden wekenlang een dubbele rol, die hun flexibiliteit en loyaliteit op de proef stelde.”
Ook logistiek waren er hordes te nemen. Stox: “We werkten al samen met een online partner voor de verzending van snijbloemen. De vraag verdriedubbelde snel en we verstuurden 200 tot 300 pakketten per dag. Je merkte duidelijk dat onze klanten geen bezoekjes meer brachten aan elkaar, maar dat ze elkaar wel wilden steunen. De consument ging anders consumeren.”
De eerste online marketingactie
“We stopten in die eerste week meteen met een van onze belangrijkste marketingtools, onze papieren folder”, vertelt Kok. “Het was maatschappelijk niet verantwoord om mensen aan te moedigen om naar de winkels te komen.”
Toen het bijna Pasen was, wilde het team van BijSTOX een positieve boodschap verspreiden en onder de aandacht van de consument blijven. Kok: “Normaal ga je lekker brunchen met de hele familie. Dat kon nu niet. We bedachten een paasactie: geef groen geluk cadeau! Groen maakt immers blij. Die eerste echte online actie met online advertising en een digitale nieuwsbrief was een succes. Dat gaf ons vertrouwen in onze nieuwe online winkel.”
Later zocht Kok een combinatie van online en offline. Ze maakte een bestellijst voor perkgoed uit eigen kwekerij. Deze had zowel een online als papieren versie. De bestellijst sloeg aan: “We kregen enorm veel bestellingen. De één stuurde de lijst op. De ander kwam ‘m even langsbrengen. Onze klanten reageerden enthousiast”, vertelt Kok opgetogen. Ze vervolgt: “We stuurden de bestellijst mee in de papieren folder. We merkten dat dit vertrouwde medium erg goed werkte om onze vaste klanten te bereiken. Onze boodschap was ook daar duidelijk: bestel vooral online.”
Win-winsituatie
Met het groeiende aantal verzendingen, moest Stox creatief worden. Hij dacht aan de vele taxi’s in zijn omgeving die nu stil stonden. De ondernemer trok de stoute schoenen aan en belde een taxibedrijf. Hij maakte prijsafspraken en kwam tot een samenwerking. “Mensen kregen hun bloemen voortaan uit handen van een chauffeur in pak. Het was echt een win-winsituatie”, legt hij uit. “Maar een zak potgrond laat je zo’n chauffeur niet uit zijn luxe auto halen, natuurlijk”, lacht Kok. “Gelukkig had het taxibedrijf ook rolstoelbussen. Daar konden de grotere goederen in.”
Handen uit de mouwen
Intussen ging het opzetten van de online winkel en de nieuwe bedrijfsprocessen door. Stox geeft aan dat het aan veel expertises ontbrak binnen de organisatie: “Maar iedereen stelde zich flexibel op. Daardoor kon ons bedrijf zich aanpassen aan de veranderingen.” Stox stond zelf enige tijd in het magazijn om verzendingen gereed te maken. “Je loopt tegen kleine dingen aan als je de processen zo snel omzet”, legt hij uit. “Niet iedereen kent alle namen van de planten, bijvoorbeeld. En dat moet wel als je ze in het juiste pakket moet doen voor verzending. We zijn toen maar met nummers gaan werken. Dat soort dingen. Omdat ik zelf in het midden van die processen stond, had ik exact door waar stagnatie op de loer lag.” Overigens stond Stox niet enkel om die reden op de vloer: “Ik wist niets van online. Dat kon ik beter aan Quincy en anderen overlaten. Ik had alle vertrouwen in de mensen die er wel verstand van hadden.”
Niet terug naar het oude
Stox is trots op zijn team. “Mensen moesten in korte tijd totaal anders gaan denken of de ballen hoog houden op verschillende fronten. Dat vergde veel.” Hij is wel op zijn hoede: “Er is altijd een kans dat we terug gaan naar het oude nu alles iets normaliseert. Dat willen we niet. Daarom komt er een online team, afzonderlijk van de bestaande teams, dat verantwoordelijk is voor de online winkel.”
Blijven samenwerken
De toekomst ziet Stox met vertrouwen tegemoet: “We zullen blijven zoeken naar samenwerkingsmogelijkheden. Binnen en buiten de branche. Ik ben altijd open over wat er goed en minder goed gaat in mijn bedrijf. Dat geeft kansen voor innovatieve samenwerkingen. Die ondersteunen de levensvatbaarheid van de branche.”
Tips voor ondernemers
Stox heeft veel geleerd van de afgelopen maanden. Een aantal van die dingen geeft hij andere ondernemers graag mee:
In september 2015 begon online boodschappen bezorgservice Picnic in Amersfoort met vier bezorgautootjes. Inmiddels rijden er meer dan 1000 bezorgwagens rond in zo’n 120 Nederlandse plaatsen. Met honderdduizenden klanten en een maandelijkse uitbreiding naar nieuwe steden, werd Picnic in 2019 uitgeroepen tot het snelst groeiende bedrijf van Nederland. nlgroeit-oprichter Kees de Jong interviewt Michiel Muller over de succesfactoren van zijn groeiformule.
Kennis van je klant
Voor dat je je product of dienst op de markt brengt, is het essentieel om te kijken naar de vraag die er op dat moment is: ‘Alle bedrijven die ik heb opgericht, hebben een overeenkomst: ze introduceren iets in de markt wat nog niet bestaat, maar waar wel een latente behoefte aan is. Toen wij begonnen in de online boodschappenmarkt, was deze nog klein, bezorgen was duur en de levertijden waren lang of onhandig. Daar hebben wij op ingespeeld. Je moet er eigenlijk voor zorgen dat op het moment dat je je product of dienst gaat aanbieden, je de vraag creëert. Zo breek je de markt open.’
Een eigen infrastructuur
‘Wat interessant is aan Picnic is dat we het in technologisch opzicht helemaal zelf hebben gebouwd. De software is door ons geschreven, de bezorgauto’s door ons ontworpen, zelfs de algoritmes voor de bezorging zijn van onszelf. Dit geeft ons miljoenen meetpunten waarmee we ons proces in kaart kunnen brengen. Hierdoor weten wij waar het goed gaat, of als het minder goed gaat precies waar dat aan ligt. We kunnen precies zien: dat ligt aan deze tien dingen, daar kunnen we deze vijf dingen aan doen, en dan kunnen we morgen al mee beginnen.’
Getalenteerde mensen
Als een van de belangrijkste factoren voor het groeisucces van Picnic wijst Michiel naar de bedrijfscultuur. ‘Bij ons is talent het allerbelangrijkst. Belangrijker dan ervaring of een dik CV. Een groot deel van onze technologie is gebouwd door mensen die net van de hogeschool of de universiteit kwamen. Bij ons kun je echt beginnen, leren, groeien, je talent laten zien, dingen proberen, misschien een keer je neus stoten, daarvan leren en het volgende gaan doen. Iedereen denkt mee over het proces. Daarbij speelt ook mee dat we het systeem echt kunnen verbeteren, bijvoorbeeld op het gebied van voedselverspilling en CO2 uitstoot. Het gevoel dat we het samen doen is heel sterk.
Ondernemers mindset
‘Uiteindelijk is al het bovenstaande samen te vatten in de ondernemers mindset. Je moet je altijd blijven afvragen: zijn we nog met de juiste dingen bezig? Kunnen we nog iets verbeteren? Blijf om je heen kijken, want de wereld verandert razendsnel, en daarmee misschien ook de behoefte van de klant. Kijk naar duurzaamheid bijvoorbeeld, er zijn zoveel trends die er vijf jaar geleden nog niet waren. Als ondernemer moet je de creativiteit houden om daarmee om te gaan. Opportunisme wordt vaak verbonden met het ondernemerschap, en heeft soms een negatieve connotatie, maar dat vind ik eigenlijk helemaal niet. het betekent dat je naar kansen kijkt. En als je die nieuwsgierigheid blijft houden, is problemen oplossen niet zo lastig.
Wil je het hele interview met Michiel Muller zien? Bekijk deze dan hier.
Breekt er een nieuwe fase aan dan gaat dat gepaard met veranderingen in de structuur, cultuur en winstgevendheid van je bedrijf. Misschien heb je het gevoel dat je de groei amper kunt bijbenen en het overzicht kwijtraakt. Dan kan het groeifasenmodel je helpen.
Diana Destanli had nooit gedacht dat ze op een dag groeiondernemer zou zijn. Wat begon met ‘winkeltje spelen’ is ondertussen uitgegroeid tot een bedrijf met drie bloemenwinkels en een groothandel van waaruit ze 10 supermarkten bevoorraden, met een jaarlijkse stijging van 20% in omzet en 12 werknemers in dienst. Ze vertelt over het prille begin, tegen welke uitdagingen ze aanliep en hoe haar mentor onmisbaar was voor de groei van haar bedrijf.
“Bevlogenheid zie ik als een vorm van ambitie. Er is weinig mis in Nederland, maar ik mis soms een beetje het heilige vuur. In China en Amerika heerst een heel ander soort vibe, een heel ander soort gretigheid. Daar willen mensen wat maken van hun leven, iedereen werkt hard en wil niks missen. In Nederland kunnen we nog wel wat leren van deze ambitie.”
Hoewel de portionering groter mag, is er wel degelijk bevlogenheid te vinden in het Nederlandse ondernemerslandschap. “Ik zie het bij ondernemers van groeibedrijven zoals Jitse Groen van Thuisbezorgd.nl. Die weet welk spel hij speelt en dat hij altijd wil winnen. Hij creëert flow en energie en ziet uitdagingen als kansen. Ook Pieter Zwart is een perfect voorbeeld van bevlogen leiderschap. Hij deelt zijn ambitieuze doelen zelfs direct met zijn klanten, maakt hen onderdeel van zijn strategie.”
Werk niet laten voelen als werk, daar ben je als leider verantwoordelijk voor. Als leider moet je in ieder geval drie dingen doen: richting bepalen, flow creëren en tempo maken. Tempo verwijst naar doelen stellen, maar ook de frequentie, snelheid en duur van vergaderingen. Als je daar twintig procent meer snelheid in brengt, levert dat meer drive en vaak ook meer output op,” stelt hij. “Flow is de energie die vrijkomt als je zorgt dat processen soepel verlopen. Je kunt dat op een positieve manier forceren door te focussen op positiviteit. Bijvoorbeeld door de manier van feedback geven, mensen constant in hun kracht te zetten en de positieve ontwikkelingen te benadrukken. Maar alles begint bij het geven van richting door het stellen van een inspirerend hoger bedrijfsdoel voor de lange termijn en daarbij horende behapbaardere kwartaaldoelen voor de korte termijn.”
“Een handige truc voor het creëren van succes is visualiseren. Ik weet niet hoe het werkt, maar wel dát het werkt. Als leider is het jouw verantwoordelijkheid om het grotere doel, ofwel purpose van het bedrijf duidelijk te maken. Kun jij goed uitleggen, of beter nog – visualiseren – welke impact jouw bedrijf gaat maken, waarom dat goed is voor de wereld en welke belangrijke rol er voor jouw medewerkers is weggelegd in die reis, dan geef je hen een ijzersterke motivatie om elke dag vrolijk hun bed uit te komen. Werk lijkt dan minder op werk. Het mooie is; dat kan voor elk product! Of je nu een bank, krant of hoveniersbedrijf runt.”
“Denk groot, maar maak het klein. Een hoger doel is de basis voor bevlogenheid. Wat betekent dat komend kwartaal voor je medewerkers? Zij krijgen pas energie als ze weten wat er concreet van hen wordt verwacht en als behaalde doelen worden gevierd. Mijn goeroe, Verne Harnish, zei het al eerder: het is helemaal niet zo boeiend om naar voetballende mensen te kijken. Maar voeg er een eerste en tweede helft plus twee doeltjes en een scheidsrechter aan toe en het publiek is bevlogen.”
“Stel continu tussendoelen en blijf die heel duidelijk communiceren. Bijvoorbeeld door er een thema aan te koppelen. Wil je de wereld verbeteren en is het daarom nodig om te internationaliseren? Dan benaderen we komen drie weken 200 potentiële klanten in het buitenland. Toen ik in Amerika werkte, ontdekten we een lijst van 1000 klanten die al acht jaar niet meer benaderd waren. Elk teamlid kreeg 50 telefoonnummers, een deadline en een beloning in het vooruitzicht. Dat resulteerde in twee weken tijd in een paar ton extra omzet. Daar krijg je toch een kick van?”
Benieuwd naar het volledige interview? Deze is hier te lezen op de website van Alles over Bevlogenheid.
Uw zoekopdracht leverde helaas geen artikelen op
